منیره غلامی توکلی

واسطه روز دختر که در آن از دختران جامعه اسلامی تجلیل می شود، سالروز تولد حضرت معصومه (س) است، یعنی این پاسداشت در خط سیر جامعه بر سبک زندگی اسلامی می چرخد؛ از آنجایی که واسطه این تجلیل، دختر مجلله حضرت موسی بن جعفر(ع) است، پس باید این اکرام کریمان و هوشیارانه صورت بگیرد.

تقویم کشورمان را دوست دارم. هر روزش فصل جدیدی را برای نو شدن، آغازی دوباره داشتن، عشق ورزیدن، سپاسگزاری کردن و ارج نهادن، برایت فراهم می کند.

یک روز مادران سرتیتر می شوند، یک روز پدران،یک روز پزشکان و مهندسان، یک روز جوانان و روزی هم مختص " دختران" که به گونه ای دیگر مورد توجه قرار می گیرند.

با یک نگاه به چرایی نام گذاری این روزها می توان به سادگی دریافت که این روزها و نام گذاری هایشان در نخستین حرکت، تجلیل از ائمه اطهار و فرزندان برومند آنها است و ما به میمنت برکت حضورشان عموما در سالرزو تولد آنها از گروهی خاص تقدیر می کنیم.

این یکی از مؤلفه های شاد و زیبای، سبک زندگی اسلامی است. تقدیر و تشکر، سپاس از حضور و تلاش کسانیکه در زندگی ما هستند و ممکن است، بودنشان در گذر زمان، عادی شده و عملکردشان به چشم نیاید.

نام گذاری روزها به عناوین مختلف و تقدیر از اقشار متفاوت، یک حرکت ملی و جهادی معنوی در برابر فراموشی و نامهربانی هست که وجه غیرقابل انکار زمان به خصوص زمانه ما می باشد.

میلاد حضرت معصومه (ع) که به عنوان روز "دختر" نام گذاری شده، یکی از این روزها است. روزی است که ریحانه های خوش بوی جامعه اسلامی، از کوچک و بزرگ، دانش آموز و دانشجو، کارمند و دختر خانه ... در باغ زندگی می درخشند و چون روز تولدشان اکرام می شوند.

بین مردم ایران مرسوم است که می گویند:«دختر رحمت است و پسر نعمت» و در زندگی رحمت و غفران الهی بیشتر مورد توجه قرار دارد و تکمیل کننده، نعمت است و چه زیبا زندگی می شود، اگر " نعمت و رحمت" در کنار هم به خانواده ای اهدا شود.

این جمله که بیشتر افراد به عنوان یک مثل از آن یاد می کنند برگرفته از آیه 64 سوره بقره که می فرماید: «فَلَوْلا فَضْلُ اللَّهِ عَلَیکُمْ وَ رَحْمَتُهُ لَکُنْتُمْ مِنَ الْخَاسِرِینَ»: «اگر فضل و رحمت الهی نبود یقیناً شما از زیانکاران می بودید»

 معنی این جمله را اینگونه گفته اند که پسر نعمتی است که به ما داده می شود و از آن حساب هم می کشند، اما دختر رحمتی است که بر ما ارزانی م یشود و صرف داشتن آن حسنة و ثواب است ضمن آنکه میتواند منافع بیشماری برای ما در پی داشته باشد.

در احادیث و منابع دینی ما موارد بسیاری از اکرام دختران و حتی تجلیل مادرانی که در زایمان اول خود صاحب دختر می شوند، دیده شده است.

دختران در ادبیات دینی ما با تعابیر زیبایی مورد خطاب قرار گرفته اند، تعابیری که هر کدام از آنها به تنهایی می تواند نشان دهنده عمق محبت و نگاه سراسر عزت اسلام بر دختر است . وجه تسمیه هر کدام از این واژه ها به امتیاز و ویژگی خاص طبیعی و روحی دختران برمی گردد. آنجا  که دختر را ریحانه (گل خوش بو) می نامد بر ظرافت و لطافت دختران نگاه  ویژه دارد و پدر و مادر را باغبانی برای پرورش گل می داند.

قواریر (بلورها) بر زیبایی، شکنندگی و در عین حال زلالی روح و فکر دختر اشاره دارد که صاحبش باید با احتیاط و از روی خردورزی او را به شکل و شمایل زیبایی بسازد و از آن در بهترین و امن ترین  فضاهای ممکن نگهداری کند.

حسنه (نیکی) واژه ای درست رو به روی ( بدی و زشتی) چون رنگ سپید در برابر رنگ سیاه.

 نوع رفتار با دختران و مادران آنها یکی از معیارهای سنجش بهترین مردان است. آنجا که پیامبر اکرم (ص) می فرماید: «بهترین شما (مردان) کسی است که برای زنان و دخترانش بهترین باشد.»

و امام رضا(ع) با بیان نوع نگاه خداوند بر دختران و زنان، تکلیف نوع برخورد جامعه را بار "دختر" مشخص می کند. دختری که خود منشاء مهر و محبت است، باید مهربانانه و از روی گذشت دیده شود.

 جایی که خدا با دختران مهربان تر از سایر موجودات است، جامعه چه رفتاری را باید داشته باشد!  امام رضا علیه السلام می فرماید:«خداوند بر زنان و دختران مهربان تر است تا بر مردان و پسران.»

اوج این عزت، تنها برای خود دختر نیست که دختر رحمتی فراگیر است و کسی که او را نگه داشته و از او مراقبت می کند نیز شامل رحمت الهی شود و چه رحمت بالاتر و چه ارجی زیباتر از اینکه همنشنین رسول خدا در بهشت شود. 

رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله می فرماید: «هر کس سه خواهر یا سه دختر شایسته داشته باشد و به آنان نیکی و احسان نماید، من و او در بهشت همانند این دو انگشت (اشاره به انگشتان سبّابه و وسطی) در کنار یکدیگر خواهیم بود.»

حال بار دیگر روز دختر نزدیک شده است. قطعا بازارها شلوغ می شود، دست پدران پر از کادوهایی است که برای دختران خود خریده اند. دخترانی که با نشان دادن یک لبخند بر لبشان، رضایت خداوند حاصل می شود.

رسول اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: «کسی که از بازار هدیه ای بخرد و آن را برای خانواده اش ببرد، مانند کسی است که صدقاتی را برای افراد مستمند می برد، پس باید هنگام تقسیم هدیه دختران را مقدّم بدارد؛ زیرا کسی که دخترش را شاد کند، مانند آن است که برده ای از فرزندان حضرت اسماعیل علیه السلام را خریده و در راه خدا آزاد کرده است.»

اما ای کاش به یاد داشته باشیم که دخترمان به چه سبب " تکریم" می شود؛ چه کسی واسطه فیض این تکریم است. به یاد و احترام چه کسی او را عزیز می داریم.

آری! میلاد با برکت دختر امام موسی بن جعفر(ع) "حضرت معصومه" (ص) که در کشور ما او را کریمه اهل بیت علیه السلام می نامند، بهانه زیبای تجلیل دختران است.

بانویی که امام صادق علیه السلام در شأن ایشان می فرماید:
إِنَّ لِلَّهِ حَرَماً وَ هُوَ مَکَّةُ وَ لِرَسُولِهِ حَرَماً وَ هُوَ الْمَدِینَةُ وَ لِأَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ حَرَماً وَ هُوَ الْکُوفَةُ وَ لَنَا حَرَماً وَ هُوَ قُمُّ وَ سَتُدْفَنُ فِیهِ امْرَأَةٌ مِنْ وُلْدِی تُسَمَّى فَاطِمَةَ مَنْ زَارَهَا وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّةُ؛  امام صادق علیه السلام می فرماید: خدا را حرمی است و آن مکه است، پیامبر را حرمی است و آن مدینه است، امیرالمومنین را حرمی است و آن کوفه است و برای ما حرمی است و آن قم است و در آن خانمی از فرزندان من به نام فاطمه دفن خواهد شد، هرکس وی را زیارت کند پاداشش بهشت خواهد بود.

اگر از این منظر به روز دختر و شأن آنها در جامعه اسلامی نگاهی ویژه داشته باشیم، به طور قطع در  نام گذاری دختران، نوع رفتار با دختران، فراهم کردن شرایط پیشرفت و کسب منزلت اجتماعی شان، در تربیت و انتخاب همسر و حتی مسئله هدیه دادن به آنها با دقت نظر بیشتری عمل کنیم.

سبک زندگی اسلامی در پهنه گسترده ای تمام ابعاد وجودی دختران را کرامت بخشیده است. اگر اینک به مواردی بر می خوریم که دختران ما مناسب دختران جامعه اسلامی در پوشش و رفتار و کردار و معاشرت و ... عمل نمی کنند، کوتاهی از آنها نیست بلکه باید زیرساخت های فرهنگی را از درون خانواده تا جامعه برای پرورش درست و کریمانه دختران به کار گرفت.

امر حجاب و عفاف و نحوه حضور دختران در جامعه یکی از مهم ترین نکاتی است که می تواند کرامت یک دختر را به معنای واقعی کلمه حفظ کند. به راستی برای حجاب دختران نونهال با روحیات خاص خود، متولیات امر حجاب و عفاف و فرهنگ جامعه که در رأس آنها وزارت ارشاد است چه تدابیری اندیشه تا حجاب برای او نه یک صرفا پوشش بلکه پوششی زیبا باشد؟

و آیا در مسئله حجاب و عفاف دختران نونهال ما " رنگ"، " طرح پارچه" ، "طرح دوخت " و ... لحاظ شده است؟

جایگاه رنگ به عنوان یک عنصر  برانگیزاننده و امتیازی برای انتخاب، در پوشش و عفاف دختران نونهال ما کجاست؟

... در امر پوشش دختران نونهال، قطعا باید ظرافت، زیبایی و نگاه روانشناسانه  داشت تا نونهال خود از روی میل و علاقه به سمت آن گرایش یابد و با نهادینه شدن حجاب به عنوان یک پوشش زیبا در نوجوانی، بتواند آن را به عنوان یک پوشش فرهنگی و وقار زن مسلمان انتخاب کند.

هر میزان در بازارهای بزرگ کلان شهرها قدم بزنی بیشتر جای خالی هدیه هایی که مطابق شأن و پرورش دهنده روحیات آنها باشد میابی، البته هدایایی هستند که می توان با قیمت های گزاف خرید و روی آن با افتخار برجسب های ساخت چین، ژاپن و حتی سایر کشورهای اروپایی را دید...

الان هم که تلویزیون تبلت را معرفی می کند و دیگر والدین کمتر برای خرید یک هدیه خود را به زحمت می اندازند...

 به هر حال روز دختر رسید، روزی که منسوب به ولادت فاطمه معصومه (س) است ؛کسی که  پدرش ، بعد از حضرت محمد(ص) که  فاطمه (س) را به این کلمه که « پدرت به  فدایت» ناز داد؛ صاحب این عشق ورزی پدرانه شد.

به نظر می رسد که در جامعه اسلامی، روز دختر باید با مؤلفه های اسلامی پاس داشته شود و کرامت دختران در سه بعد: حفظ سلامت روحی ، حفظ سلامت جسمی و حفظ سلامت اخلاقی مورد توجه قرار گیرد.

که اگر اینگونه باشیم در واقع توانسته ایم شأن دختران را که اسوه  و سرآمد آنان حضرت معصومه(س) است در جامعه اسلامی در مسیر سبک زندگی اسلامی، لحاظ کنیم در حالیکه متأسفانه دیده می شود بجز در عبارات و کلمات در عمل با پرداخت بیشترین هزینه های مادی و صرف کردن کمترین هزینه های زمانی، در امر حفظ سلامت اخلاق و سلامت روح دختران نونهال قدم های مطمئن برنداشته ایم و این کاستی فقط و فقط به خاطر دور شدن از سبک زندگی اسلامی و برخی از مؤلفه های آن است.